یازدهمین اردوی تماشا
یازدهمین اردوی ادبی تماشا با حضور استاد محمدرضا سنگری، استاد علی جلالیان، میلاد عرفانپور، حسنا محمدزاده، افسانه غیاثوند، کاظم رستمی و به دبیری فریبا یوسفی در سالن طاهره صفارزاده برگزار شد.
در ادامه حسنا محمدزاده در تشریح مبانی نقد ادبی و زیباییشناسی شعر، به بحث نماد، پیشینه نماد و اینکه نمادگرایی از کجا شروع میشود پرداخت و گفت: دستهبندی نماد شامل نمادهای اعلا، نو و کشف شده توسط شاعر که در مقابل نمادهای مرده است، نمادهای انسانی و اجتماعی که در مقابل سمبلیسم فرارونده یا فراواقعی است، نمادهای اندامیک که توسط نماد مرکزی شکل میگیرد و شامل نمادهای اسطورهای و طبیعتگرا هستند، میشود.
وی ادامه داد: نمادگرایی پیشینه کهن دارد و در باورهای قومی و ملیتها دیده میشود. در باور و اندیشه عرفانی مسیحیت و اسلام، جهانی در وادی آنچه میبینیم وجود دارد که نمیبینیم و عرفا تحت عنوان جهان مثال از آن یاد میکنند و جهانی بین عالم غیب و شهادت است.
محمدزاده عنوان کرد: نمادگرایان بر این باورند که تنها هنرمندان از دریچه خیال قابلیت دارند به این عالم راه پیدا کنند و مفاهیمی که در آن عالم میبینند را با کمک اجسام و پدیدهها به تصویر در آورند . ما مکتبی به نام سمبلیسم در ادبیات فرانسه داریم که اواخر قرن ۱۹ شکل گرفته ولی قبل از آن در عرفان به نتیجه رسیدند که اشیا وسیلهای برای بیان چیزهای بزرگ هستند که با نماد میتوان آنها را بیان کرد و اشیا میتوانند به عکسهایی تبدیل شوند و حقایقی از عالم ناخودآگاه و غیب را بیان کنند و این از دریچه زبان عبارت مطرح میشود.
وی بیان کرد: بسیاری از مفاهیمی که شهودی هستند از طریق آرایههای ادبی قابلیت بیان ندارند و مفاهیم عینی را میتوانیم با آنها بیان کنیم ولی مفاهیم شهودی را با نماد میتوان مطرح کرد.
محمدزاده در تشریح تفاوتهای شعر نمادین امروز و کهن گفت: از زمانی که عرفان وارد شعر فارسی شد نماد هم در شعر ظهور پیدا کرد ولی تفاوت نماد دو دوره این است که در دوره حاضر شعر به صورت اندامیک جلوه میکند. نماد اندامیک یک نمادی است که کل شعر بر اساس آن شکل میگیرد و و واژهها دست به دست هم و انداموار در شعر پخش میشوند و آنها را به هم وصل میکنند.
وی نمادگرایی را یک شگرد ادبی دانست و افزود: ما نباید خود را در چارچوب و بند یک آرایه ادبی قرار دهیم یا شعر نمادین بنویسیم. در شعر مهم اتس که حرف و اندیشه به بهترین شکل ممکن بیان وشد. در بخش پایانی اردوی ادبی تماشا مجموعه غزل «ناپدیدتر» اثر ایمان طرفه توسط افسانه غیاثوند و کاظم رستمی نقد شد.