قلب قلم
شعر و نقد ادبی - حسنا محمدزاده
حسنا محمدزاده - شاعر
کتاب ها :
1. هنوز قلب قلم درد می کند ... برگرد ! ( آرام دل )
2.عشق های بی حواس ( فصل پنجم )
3. خورشیدهای توأمان (آرام دل )
4. یک مشت آسمان ( فصل پنجم )
5.سربه مهر ( جمهوری)
6.جوهر جان ( هزاره ققنوس)
7. زیر هر واژه آتشفشان است (سوره مهر)
8.قفس تنگی (شهرستان ادب)
9. پری روز (شهرستان ادب)
10. سرمشق(هزاره ققنوس)
11. گزیده مرصاد العباد (نشر گویا)
طبقه بندی موضوعی
-
اشعار
(۹۹) -
کتاب های من
(۱۳) -
مقالات و نقدهای من
(۵۴) -
مصاحبه های من
(۴۳) -
فایل های ویدیویی
(۳۳) -
فایل های صوتی
(۱۴) -
شعر و گرافی
(۳۶) -
اخبار
(۳۸) -
نقد و نظر منتقدان بر آثارم
(۱۶) -
شیوع سخیف نگری در شعر
(۲)
آخرین مطالب
- 24/02/24نیاکانم درختان اصیل زاگرس بودند
- 24/02/17نشست سالانه سه گانی پردازان
- 24/02/17در عصر آدینه مطرح شد:
- 24/02/17نشست عصر آدینه
- 24/02/03گفتگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)
- 24/02/03جایزه ملی حسین منزوی
- 24/02/03زن آتش
- 24/01/12تبلور عاطفه در شعر مدرن
نویسندگان
- حسنا محمدزاده (295)
دومین نشست ادبی «عصر آدینه»، جمعه ۲۷ بهمن ۱۴۰۲ ساعت ۱۶ در سالن استاد امیرخانی برگزار شد. حسنا محمدزاده(بخش شعر)، سید عباس سجادی(بخش موسیقی) و مهدی خاکی فیروز(بخش کتاب) مهمانان دومین نشست «عصر آدینه» بودند. مدیریت و اجرای این نشست برعهده سعید بیابانکی (شاعر و نویسنده) میزبان و بابک نبی (نویسنده) بود.
به گزارش روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، سعید بیابانکی با خواندن شعری از زنده‌یاد فروغ فرخزاد سخنان خود در این نشست، این طور آغاز کرد: ۲۴ بهمن ماه که گذشت، مصادف با پنجاه و چهارمین سالگرد درگذشت فروغ فرخزاد بود که در ۳۲ سالگی در اوج جوانی در سانحه تصادفی جان خود را از دست داد اما به گواه تاریخ ادبیات و فرهنگ ما یکی از بزرگ‌ترین شعرای ۱۰۰ سال اخیر کشور است. به ویژه در بین شاعرانی که بعد از نیما و تاثیر گرفته از او پا به عرصه شعر گذاشتند.
حسنا محمدزاده(شاعر) در ادامه این نشست گفت:
مطلبی از یکی از شاعران مشهور فرانسوی به نام آرتور رمبو می‌خواندم که درباره شعر زنان بود. او نظرات خیلی ارزشمندی در حوزه شعر دارد و در مورد شعر زنان می‌گوید: «معتقدم اگر تاریخ و اجتماع و زمان دست از به بردگی گرفتن زنان بردارد و مردان نامه آزادی زنان را آزاد کنند، زنان هم می‌توانند شاعر شوند و به مکاشفه با مجهول بپردازند و آن چیزی را که مردها هیچوقت نتوانستند در مواجهه با جهان و خلقت کشف کنند را کشف کنند و به ما هم ارائه دهند.» او همه شاعرها را قافیه‌پرداز می‌داند و معتقد است که هنوز آنچه باید از هستی کشف کنند را کشف نکردند.
او افزود: بعد از خواندن این مطلب ذهنم به سمت شعر فروغ رفت و فکر کردم فروغ ما شاعری است که به این مرحله رسیده است. او حتی توانسته به عمق مجهول دست پیدا کند. در طول تاریخ، شعرای زن کمی را به نسبت مردان می‌شناسیم. اما اتفاقی که از زمان مشروطه در شعر ایران می‌افتد، این است که زنان حضور پررنگ‌تری در جامعه پیدا کرده و همین موضوع سبب میشود تا شعر زنان به یک هویت و شخصیت مستقلی دست پیدا کند.
محمدزاده در ادامه بیان کرد: اگر در تاریخ ادبیات تا پیش از مشروطه به شعرهای شعرای زن نگاه کنیم، می‌بینیم که زن، شخصیت و دنیای زیسته او هیچ حضوری در دنیای شعر ندارد. یعنی حتی وقتی زنی شعر می‌گوید، انگار از زبان مردان صحبت میکند. در زمان مشروطه افرادی چون پروین اعتصامی، سیمین بهبانی، فروغ فرخزاد و بسیاری دیگر که به عنوان شعرای مطرح زن شناخته می‌شوند، مدل دیگری را در نوشتن پی می‌گیرند. اما عالم تاج قائم مقامی شاعر زن دیگری است که در شعر خود سنت‌شکنی کرده و تابوهای بسیاری را شکسته است. اما کمتر درباره او صحبت شده است.
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: شاخصه شعر فروغ چیست که سبب شده تا او را به عنوان یکی از سردمداران شعر زنان بشناسیم؟ و او را در بین یکی از ۵ تن مطرح شعر معاصر ایران و بزرگانی چون نیما و اخوان نام ببریم؟ او در شعر خود چه کرده که به چنین جایگاهی رسیده است؟ بسیاری دلیل این اتفاق را در اتفاقات زندگی شخصی او جست‌وجو میکنند. اما اگر سر سوزنی شعر را بشناسیم، می‌بینیم که در همان دوره و اکنون نیز شعرای بسیاری بودند و هستند که تمام اتفاقات تلخ زندگی فروغ را داشتند اما شعرشان به چنین جایگاهی نرسیده است. در واقع تا شما مایه‌ای در هنر نداشته باشید، تمام عوامل هم دست به دست هم دهند، شعر و شاعر را به جایگاهی نمی‌رسانند.
متن کامل خبر را بخوانید در:
از حسنا محمدزاده در بخش پژوهش دومین جایزه ملی حسین منزوی تجلیل شد
زنجان - 28 دی ماه 1402
یک نیمه ام زن خلق شد، یک نیمه ام گندم
پس آسیابت کو؟ دل من خرمن دانه ست
حسنا محمدزاده
سی امین شماره مجله ادبی چامه تیر و مرداد ماه 1402
در این شماره بخش هایی از گفتگوی تخصصی چامه با حسنا محمدزاده در رابطه با شعر و دنیای ادبیات منتشر شده است
متن گفتگو در ادامه مطلب
مقاله علمی پژوهشی «استعاره فضایی و طرحواره های تصویری غزل‌های حسین منزوی»
چاپ شده در مجله شعر پژوهی (بوستان ادب) دانشگاه شیراز
تابستان 1402
نظام ایماژی و سمبولیسم اجتماعی در چهارپاره های سعید بیابانکی
مقاله علمی پژوهشی «فراهنجاری‌های دستوری و شگردهای بلاغی پرکاربرد در غزل‌های نیستانی، بهمنی و منزوی»
چاپ شده در مجله پژوهش های دستوری و بلاغی دانشگاه قم
دوره 12، شماره 22، شماره پیاپی 22، اسفند 1401
مقاله علمی پژوهشی «زیبایی شناسی رباعی های بیژن ارژن از منظر نقد فرمالیستی»
منتشر شده در «پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت» / دانشگاه تهران - آذرماه 1401
بیست و ششمین شماره مجله ادبی چامه منتشر شد (آبان و آذر 1401)
«بررسی شعر یدالله رؤیایی و دستاوردهای حجم گرایی برای ادبیات مدرن ایران» عنوان مطلبی است به قلم «حسنا محمدزاده» که میتوانید در این شماره مجله چامه بخوانید.
تاملی در سه گانی های دکتر علیرضا فولادی با نگاهی به کتاب «زیر چترم باران»
منتشر شده در:
حضور و شعرخوانی حسنا محمدزاده در برنامه «دیدار ماه» شبکه دو سیما
«ویژه برنامه اربعین حسینی»/ بیست و ششم شهریور ماه 1401
دبیر علمی سوگواره «اشکواره حسینی» با بیان اینکه این برنامه ادبی با محوریت شعریکی از برنامه‌های بیستمین سوگواره هنر در ساحت عاشورای سازمان فرهنگی شهرداری کاشان است، از پخش این برنامه در رسانه ملی خبر داد.
به گزارش خبرگزاری ایبنا، حسنا محمدزاده با بیان اینکه این برنامه به منظور انتقال صدای ارادت شاعران به گوش دوستداران شعر و شیفتگان مکتب عاشورا به همت فرهنگ‌سرای علامه فیض کاشانی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری کاشان تولید میشود، گفت: اشکواره حسینی در راستای حمایت از شعر برای سومین سال متوالی برگزار میشود. سال‌های قبل این برنامه در قالب همایشی با حضور شاعران برگزار می‌شد و امسال به صورت برنامه‌ای تلویزیونی با هدف گسترش دایره مخاطبان، برنامه‌ریزی و تولید شده‌است.
دبیر علمی «اشکواره حسینی» با بیان اینکه اغلب شاعرانی که در این برنامه تلویزیونی حضور دارند از جمع شاعران کاشان هستند که اشعارشان در شورای شعر مورد بازبینی قرار گرفته، افزود: همچنین تعدادی از شاعران مطرح کشور به صورت افتخاری در این جمع حضور خواهند داشت.
محمدزاده همچنین از اجرای تعزیه، نواهای عاشورایی، خوشنویسی، نگارگری، فیلم‌های ویژه محرم، نمایشگاه عکس، تحلیل و بررسی کتاب به عنوان بخش‌های بیستمین سوگواره هنر در ساحت عاشورا نام برد و گفت: در آیین پایانی سوگواره از سه شاعر منتخب «اشکواره حسینی» تجلیل خواهد شد.
حضور و گفتگوی حسنا محمدزاده در برنامه «سلام صبح به خیر» شبکه سه سیما
«ویژه برنامه شهادت امام سجاد (ع)»/ اول شهریور ماه 1401
ضمیمه ادبی هنری روزنامه اطلاعات/ 25 مرداد 1401
چه نقش می‌زند این پیر پرنیان‌اندیش
که بس گره ز دل و جان سایه بست و گشود
سایه از دنیا رفته و بازار اعمال نظرهای سطحی بر سر شعر و شخصیت و رویکردهای سیاسی او داغ است؛ تا حدی که جوانان خامی که در جایگاه نوۀ سایه‌اند و به زور، مجموعه شعری متوسط منتشر کرده‌اند، به خود اجازه می‌دهند بر شعر او خط بطلان کهنگی بکشند. فضای مجازی پر است از سخنان نسنجیده همراه با یکسویه‌نگری و احساساتی‌گری که می‌تواند ناآشنایان به شعر را در گمان افکند. آنچه خرده‌گیرانِ آشنا به زیر و بم شعر را به خروش واداشته و چندان بیراه هم نیست، نزدیکی شعر سایه با ذوق حاکم بر جامعه در نفی شعر داعیه‌داران هنر مدرن و پسامدرن است، اما با هر عینکی که بنگریم، آنچه به جا مانده یکسره سیاه نیست، لااقل نمی‌توان غزل او را با غزل تقلیدی شهریار و رهی معیری در یک سطح قرار داد؛ او نشان داده که غزل قدرت سازگاری با پارادایم‌های مدرن را دارد؛ هرچند که نتوانسته‌باشد غزلی کاملا نو و مدرن بگوید؛ وجه تشخّص غزل او، بازآفرینی نمادهای حافظانه برای بیان استبداد و اختناق حاکم بر جامعه و پیوستن به جریان سمبولیسم اجتماعی است، تا جایی که توانسته تصاویر و تمثیل‌های عرفانی و تغزلی را هم تبدیل به نمادهای اجتماعی کند و غزل را با تمام سرو صداهای حاکم بر فضای شعر، به دنیای امروز بکشاند؛ گرچه به این مسأله اذعان داشته‌باشیم که از حیث استخدام واژگان، تعابیر و ساخت‌های نحوی، اغلب نمادها، تمثیل‌ها و مضامین فکری متأثر از شیوۀ حافظ است.
نگریستن به هنرمند و اثر هنری با عینکی سیاه ویژگی روزگار ماست. فراموش نکنیم آنچه شاعری را در منظر همگان بزرگ میکند، علاوه بر شعر، زیست شاعرانه و داشتن وجودی است که بیشتر از سایه در معرض نور بوده‌است.
حسنا محمدزاده – 19 مرداد 1401
دریاست حسین
ویژه برنامه محرم 1401/ دهم مرداد ماه
شعر و اجرا: حسنا محمدزاده
تهیه کننده: محمد حسینی باغسنگانی
آهنگساز: سعید عظیمی
کارگاه تخصصی شعر (در سه سطح مقدماتی، پیشرفته، نقد اشعار)
مدرس: دکتر حسنا محمدزاده
برای مشاهده ویوئو روی عکس کلیک کنید
سرفصل دوره ها:
سطح مقدماتی: آشنایی با فرم، زبان، موسیقی و خیال در شعر
سطح پیشرفته: زیباییشناسی شعر، تکنیکهای تصویرپردازی، گونههای نوآوری در زبان، جهانبینی و اندیشه
نقد اشعار: نقد شعر و طرح مباحث کاربردی آموزشی بر مبنای اشعار هنرجویان
راههای ارتباطی برای ثبت نام:
شماره تماس: 09210720236
info@naderacademy.ir
https://naderacademy.ir
در کتابی خواندم که یکی از چهره‌های معروف ادب فارسی که بی گمان در انحطاط شعر هم‌عصرانش سهم بزرگی داشته، «عنصری» است. او یکی از ضعیف‌ترین گویندگانی است که معروف است به نداشتن دید شعری و تجربۀ حسی و عدم استطاعت بر خلق تصاویر شعری نو و در سراسر دیوان او یک تصویر تازه نمی‌توان یافت؛ اما شهرت بیش از حد عنصری به استادی مسلم شعر (که حتما از کانال‌های دیگری به این شهرت و قدرت رسیده بوده‌است) سبب شده‌است که بسیاری از اهل ادب به اشتباه بیفتند و تصورشان نسبت به شعر دگرگون شود و همه جا سرمشق شاعری، راه و رسم عنصری معرفی شود. (شفیعی کدکنی، 1396: 526).
بی آنکه بخواهم یاد برخی شاعران هندی‌واره نویس روزگار خودمان افتادم که خبر صف‌های طولانی فروش کتاب‌هایشان، گوش به گوش می‌چرخد. آنها که شعر شناسند می‌دانند که در سراسر کتاب این حضرات یک تصویر یا یک اندیشۀ منحصر به خود شاعر نمی توان یافت. شعر معناگرایی که معنایش را از قرن ده و یازده بگیرد به درد همان قرن ده و یازده می‌خورد، حتی اگر زبانش نو باشد. شعر عارفانه‌نمایی که در هنرمندانه‌ترین حالتش در همان می و ساقی و سجاده‌ای که «حافظ» بارها از آن کار کشیده مانده‌است، برای دنیای امروز و انسان امروز چه خواهد داشت؟
من از جوان‌هایی که شعر شناس نیستند و در شعر گذشتگان مطالعه‌ای ندارند و این کپی‌های دست چندم را وحی منزل می‌پندارند توقعی ندارم. تعجب من از اساتید دانشگاهی است که اگرچه برخی‌شان در شعر معاصر، مطالعه و شناخت چندانی ندارند، اما لااقل شعر کهن را خوب می‌شناسند؛ پس چگونه نام این حضرات را در صدر تحقیقات دانشجویان‌شان قرار داده‌اند؟! شاید امروز به عمق فاجعه پی نبریم اما قطعا آیندگان خواهند گفت که قدرت‌های نامشروع عده‌ای مقلد شاعرنما، چه جوانانی را که به انحطاط شعری نکشاند و چه ابتذالی را که در شعر این روزگار رقم نزد.
حسنا محمدزاده- 24 خرداد 1401
چاپ دوم کتاب «سرمشق 1؛ خوانش و تحلیل بخش هایی از شعر امروز» به همت «انتشارات هزاره ققنوس» منتشر شد.
این کتاب در سی و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران عرضه می شود.
21 اردیبهشت ماه 1401
بیست و سومین شماره دوماهنامۀ ادبی چامه منتشر شد (اردیبهشت و خرداد 1401)
«نگاهی به شعر و برخی تئوری های رضا براهنی» عنوان مطلبی است به قلم «حسنا محمدزاده» که میتوانید در این شماره مجله چامه بخوانید.
به نقل از کاشان سلام: به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری کاشان، در شب شعر «بیتهای منتظر» که با حضور سید محمد جواد شرافت، شعرا و ادبا و اعضای انجمنهای ادبی برگزار شد از برگزیدگان فراخوان «بیت های منتظر» با موضوع مهدویت و انتظار با هدا جوایز و لوح تقدیر، تجلیل به عمل آمد.
در این محفل علیرضا رجبعلیزاده، داود رحیمی و سجاد آقایی قمصری که از سوی هیأت داوران (متشکل از حسین باغشیخی، حسنا محمدزاده و محمود شریفی) به عنوان نفرات برتر انتخاب و معرفی شده بودند، لوح تقدیر و جوایز خود را دریافت کردند.
فرخوان شعر «بیتهای منتظر» با هدف پویایی شعر انتظار و سرودن اشعار با موضوع مهدویت و انتظار فرج منتشر شده بود.
مقاله پژوهشی «بن مایه های فکری اثرگذار در شعر حکیم سنایی غزنوی»
چاپ شده در فصلنامه «نقد، تحلیل و زیبایی شناسی متون» / اسفندماه 1400
مقالۀ پژوهشی «بررسی تطبیقی مؤلفههای مکتب وقوع در غزل های وحشی بافقی و محمدعلی بهمنی» چاپ شده در مجلۀ «پژوهشهای ادبی و بلاغی» دانشگاه پیام نور تهران اسفندماه 1400
برای دانلود و مطالعه مقاله کلیک کنید
حتما داستان «لباس جدید پادشاه» اثر «هانس کریستین اندرسن» نویسندۀ دانمارکی را خوانده اید. ماجرا از این قرار است که پادشاهی به خیاط ها سفارش لباس متفاوت و فاخر می دهد. دو خیاط شیاد از موقعیت سوء استفاده می کنند و می گویند ما متفاوت ترین و زیباترین لباس را می دوزیم، اما آدم های احمق نمی توانند آن را ببینند. شاه و وزیر و درباریان از ترس اینکه انگ احمق بودن بخورند، خودشان را به آن راه میزنند و از زیبایی لباس ندیده و نبوده تعریف میکنند و به این واسطه، شاه عریان راهی شهر میشود.
حکایت بسیاری از شعرها و کتابهای روزگار ما،شده حکایت «لباس جدید پادشاه».
می گویند خوب است، لابد خوب است که می گویند و لابد اگر بپرسیم خوبی اش کجاست؟ می گویند تو احمقی و نمی بینی. حالا باید پرسید با کدام چشم بصیرت روشن شده در درونتان، خوبی ها و زیبایی های نداشته را دیده اید که ما نمی توانیم ببینیم.
حسنا محمدزاده- 20 اسفندماه 1400
غم، زمانی که به من دل بسپاری بد نیست
غصه وقتی تو مرا دوست بداری بد نیست
خُم سربسته‌ی من! منتظرم باز‌شوی
به هو‌ایت همه‌ی عمر خماری بد نیست
نگران شب و شوریدگی خانه نباش!
حال بغض من و این چند قناری بد نیست
پیش آیینه که از باغچه پاییز‌تر است
دلخوشی با رژلب‌های اناری بد نیست
دست خالی نفر‌ستش به هواداری من
بوسه‌ای روی لب باد بکاری بد نیست
چشم دلتنگ مرا گاه به خوابت ببری
یا در آغوش نگاهت بفشاری بد نیست
خبری، درد دلی، راز مگو‌یی... چیزی
نامه‌ای هم به هو‌ایم بنگا‌ری بد نیست
بیست و یکمین شماره دوماهنامۀ ادبی چامه منتشر شد (دی و بهمن 1400)
«بعد فکری و عرفانی واقعۀ عاشورا در شعر خط خون موسوی گرمارودی» عنوان مطلبی است به قلم «حسنا محمدزاده» که میتوانید در این شماره مجله چامه بخوانید.
مقاله «نقد و تحلیل جایگاه عشق، عاشق و معشوق در غزل های وحشی بافقی»
ارائه شده در سومین کنفرانس بین المللی مطالعات زبان و ادبیات/ اسفندماه
1399
دانلود و مطالعه مقاله از طریق لینک زیر:
خودت را تماشا کن مجموعه 8 جلدی گزیده متون عرفانی ادبیات فارسی است که از سوی نشر گویا منتشر شده است.
اسرارالتوحید، اوصاف الاشراف، معراج السعاده، رساله قشیریه، فیه ما فیه، کیمیای سعادت، مرصادالعباد و مقالات شمس عناوین هشت کتاب عرفانی است که گزیده متون آن به همراه شرح و زندگینامه و مقدمه برای نسل جوان انتشار یافته است.
حسنا محمدزاده گزینش و شرح مرصاد العباد را به عهده داشته است.
این کتاب از طریق سایت ایران کتاب و سایر سایت های عرضه پستی کتاب قابل سفارش است.
در همهمه‌ها گم شدم از تیر‌رس تو
ای زندگی‌ام بسته به هرم نفس تو!
قیچی شده با‌لم تو بگو از که بنا‌لم؟!
قسمت شده هرگز نپرم از قفس تو
از وسعت تنهایی‌ام آنقدر بگویم
تنها کس من بودی و من هیچ کس تو
شام شب و صبحانه‌ی من بوده، نبو‌دت
کی می‌رود از روی لبم طعم گس تو؟
شرمنده‌ام از مورچه‌هایت فقط ای مرگ!
از من چه به جا مانده برای هوس تو؟
من منتظرم، منتظر لحظه‌ی رفتن
دنیا چه قدر مانده به بانگ جرس تو!؟
بس حلقه زدم بر در و حرفی نشنیدم
من هیچکس‌ام یا که در این خانه کسی نیست
بیدل
بیا از خیر من بگذر که شهری زلزله‌خیزم
که دائم با گسل‌های دلِ تنگم گلاویزم
بیا از خیر من بگذر که رستاخیز اندوهم
که شب‌ها اسکلت‌های جنون را برمی‌انگیزم
که من معشوقه‌ی یک ایل مردِ نیمه‌ویرانم
که من معشوقه‌ی یک ایل مردِ نیمه‌چنگیزم
مرا در خمره‌اش انداخت روزی دائم‌الخمری
اگر حالا مِی‌ام در استکان‌های تو می‌ریزم
به عقد خود درآورده‌ست لبخند تو روحم را
اگرچه همسرِ آیینه و دریا و پاییزم
سکوتم خیس شد، سقف خیالم خیس، حالم خیس
تو سرمی‌رفتی از بی‌خوابیِ چشمان لبریزم
تمامم کن که بی‌ساعت‌ترین روز خدا هستم
بپرهیز از من و بگذار از عشقت بپرهیزم
بر‌آورید سر از خاک دانه‌های عزیز!
نشان دهید خدا را نشانه‌های عزیز!
خزان و‌زیده و تاراج کرده مزرعه را
قسم به جیب تهی‌تان خزانه‌های عزیز!
چقدر قحطی مردانگی‌ست در کوچه
جنین مرده نز‌ایید خانه‌های عزیز!
امان دهید به گنجشک‌های مستأ‌جر
در این گرانی بی‌رحم لانه‌های عزیز!
به این زمانه‌ی ژولیده و شب پر‌پشت
دوباره نظم ببخشید شانه‌های عزیز!
به یاری من و چشمان سر‌کشم بروید
برای هق‌هق امشب، بهانه‌های عزیز!
